Ένα σοκαριστικό κι αποτρόπαιο γεγονός σημειώνεται την Τετάρτη το βράδυ, στο Καλλιμάρμαρο, στην συναυλία του Διονύση Σαββόπουλου, στα πλαίσια του «Όλοι Μαζί Μπορούμε».
Ένας μεσήλικας άνδρας φαίνεται να έχει μια έντονη λογομαχία με έναν άλλο θεατή –πιθανώς για τα καθίσματα. Η γυναίκα του προσπαθεί να τον συγκρατήσει, να τον καθησυχάσει, να λήξει τον έντονο διαπληκτισμό. Ο άνδρας φωνάζει και κάνει χειρονομίες, σπρώχνει με δύναμη τη γυναίκα του, την ρίχνει στις κερκίδες και εν συνεχεία την γρονθοκοπεί στο πρόσωπο. Το αναστατωμένο κοινό αρχίζει να φωνάζει, να καλεί την ασφάλεια. Κανείς δεν προστατεύει τη γυναίκα. Η χτυπημένη σύζυγος σηκώνεται αμέσως και συνεχίζει τις προσπάθειες να ηρεμήσει τον άνδρα της, ενώ τρίβει το γρονθοκοπημένο μάτι της. Αυτό το περιστατικό γίνεται μπροστά στα μάτια δεκάδων θεατών, ανδρών, γυναικών, παιδιών. Ένας εκ των παρευρισκομένων το βιντεοσκοπεί και το δημοσιοποιεί. Η σκηνή είναι ανατριχιαστική, προκαλεί οργή και απέραντο θυμό.
Σε επόμενο βίντεο που δίνεται στη δημοσιότητα, ο άνδρας αυτός κάθεται στη θέση του φανερά εκνευρισμένος, μόλις έχει χτυπήσει την γυναίκα του, η οποία κάθεται δίπλα του, ψύχραιμη, σαν να μην έχει συμβεί κάτι – πιθανώς ντροπιασμένη για όσα προηγήθησαν. Γυρνά το κεφάλι του προς τα πίσω, προς το μέρος εκείνων που φώναξαν εναντίον του, όταν είδαν να εξελίσσεται μπροστά στα μάτια τους αυτό το περιστατικό. Ξαφνικά, ο μεγαλόσωμος άνδρας σηκώνεται και στρέφεται επιθετικά προς το μέρος κάποιου. Προφανώς υπερεκτιμά τις δυνάμεις του και αισθάνεται υπερβολικά ανώτερος, καθώς δεν υπολογίζει την οργή του θυμωμένου πλήθους που τον κατασπαράζει, τον γρονθοκοπεί με μένος, τον ευτελίζει. Η γυναίκα του προσπαθεί να ηρεμήσει την κατάσταση, προσπαθεί να απομακρύνει το εξαγριωμένο και βίαιο πλήθος από τον σύζυγό της. Τελικά, εκείνος σηκώνεται κι αποχωρεί δίχως τσαμπουκάδες, φορώντας τη σκισμένη, πλέον, μπλούζα του.
Δύο στιγμιότυπα ενός γεγονότος που προκαλεί αντιδράσεις αλλά και ερωτήματα για την συμπεριφορά του άνδρα, τη στάση της γυναίκας, την αντίδραση του κοινού. Ένα κτήνος με πόδια που αισθάνεται υπεροχή επειδή γεννήθηκε με όρχεις, επειδή έχει μεγαλύτερη μυϊκή μάζα από την γυναίκα του, επειδή αποκαλείται αρσενικό.
Ο «άντρας ο πολλά βαρύς» δεν υπήρξε πρότυπο; Ένας μισογύνης, ένα απάνθρωπο ψυχικά και πνευματικά ον που θεωρεί κατώτερη τη γυναικεία ύπαρξη και παθητικό αντικείμενο των επιθυμιών του. Πιθανώς, έτσι φέρεται και στα παιδιά του, σε οποιοδήποτε πιστέψει ότι είναι κατώτερος από εκείνον. Συνηθισμένη τακτική των ζώων. Μία σύζυγος, συνεχώς στο πλάι του άνδρα της, δέχεται τη βίαιη αντιμετώπιση και δεν αντιδρά ενάντια στον σύζυγό της, παρά σηκώνεται και εξακολουθεί να βρίσκεται στο πλάι του. Ίσως από αμηχανία, ίσως από ντροπή. Το περιστατικό, πάντως, δεν φαίνεται να της συμβαίνει για πρώτη φορά, καθώς δεν δείχνει να ξαφνιάζεται από τις βίαιες εξάρσεις του σωματώδους όντος που συνοδεύει.
Έπειτα, το πλήθος. Κραυγαλέο και αναρχικό δρα αυθόρμητα. Αντιδρά στη βία με βία. Καθιστά το θύτη θύμα. Εκδικείται με αβυσσαλέα οργή και ξεσπά συναισθηματικά.
Ένα γεγονός οικογενειακής βίας ‒σε δημόσιο χώρο‒ που αντιμετωπίζεται με τη θυμική κι αλόγιστη ορμή ενός εξαγριωμένου πλήθους. Ένα κτήνος που χτυπά κι έπειτα κατασπαράζεται, φεύγει γδαρμένο μαζί με την γυναίκα του.
Σωφρονίστηκε και δεν θα την ξαναχτυπήσει; Μία σύζυγος που δεν αισθάνθηκε ασφάλεια μέσα στο πλήθος για να υπερασπιστεί τον εαυτό της και να αντιδράσει στις πράξεις του άνδρα της. Πιθανώς, να μην θεωρεί πως συνέβη κάτι απαράδεκτο. Να έχει συνηθίσει σε αυτό. Η μοναδική είναι;
Το πλήθος, που δεν προστατεύει εξ αρχής τη γυναίκα παρά αρκείται σε φωνές και χειρονομίες. Έπειτα, όταν νιώσει πως απειλείται, αντιδρά ενστικτωδώς και δεν σταματά μέχρι την πλήρη εξόντωση του εχθρικού στοιχείου. Ξεχνά, όμως, πως, πλέον, δρα όμοια με το εχθρικό στοιχείο.
Παρακολουθώντας τις σκηνές αυτές, ορισμένοι δεν θα αντιδράσουν, θα δουν τον εαυτό τους να χτυπά τη γυναικά τους, θα δουν τον εαυτό τους να χτυπά το παιδί τους, δεν θα σκεφτούν πως ο άνδρας αυτός πράττει κάτι παράλογο, κάτι μη αποδεκτό. Για πολλές γυναίκες αυτό το περιστατικό αποτελεί καθημερινότητα. Ανυπόφορη αλλά συνηθισμένη, δίχως να γνωρίζουν πως να αντιδράσουν. Το γεγονός αυτό φανέρωσε δημόσια, με τον χειρότερο τρόπο, ένα ανθρώπινο έγκλημα που πραγματεύεται καθημερινά στα σπίτια πολλών συνανθρώπων μας. Η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα φαινόμενο ψυχολογικής και σωματικής κακοποίησης. Ένα φαινόμενο που αποδεικνύει πως η πολυσυζητημένη ισότητα μεταξύ των δύο φύλων δεν έχει επέλθει. Ιδιαιτέρως μέσα στην ίδια την οικογένεια και τις συζυγικές σχέσεις.
Η δράση του πλήθους θα φανεί σε πολλούς ορθή, θα πιστέψουν πως έτσι επέρχεται η Νέμεσις… Όλοι μας δεν αντιδράμε αυθόρμητα; Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να μας διαβεβαιώσει πως αυτοί οι άνδρες που εκδικήθηκαν τον βίαιο σύζυγο, αύριο δεν θα αντιδράσουν το ίδιο αυθόρμητα και βίαια απέναντι στη γυναίκα τους ή ένα άλλο πρόσωπο.
Όλα αυτά, σε συναυλία αλληλεγγύης μιας παρακμιακής κοινωνίας…
15900 – Τηλεφωνική γραμμή SOS, Βία κατά των γυναικών
*Ο Στρατής Ηλιάκης είναι φοιτητής στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ, Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.