42 χρόνια από τη μεταπολίτευση. 6 χρόνια σε τροχιά μνημονίου. Οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές ανακατατάξεις. Η χώρα σήμερα διάγει τους πιο φαύλους εθνικούς καιρούς, που ο ιστορικός του μέλλοντος θα καταγράψει στις μαύρες σελίδες της Ιστορίας μας.
Βαθιά χρηματοοικονομική κρίση, φορολογική λαίλαπα, κοινωνική αβεβαιότητα, διεθνής απομόνωση, έλλειψη αξιοπιστίας προς το εξωτερικό. Κοινωνικά τέλματα. Χώρα υποδοχής τεράστιου αριθμού προσφύγων. Απαξιωμένο πολιτικό σκηνικό. Κρίση που ισοπεδώνει ακόμα και το πλαίσιο αρχών και αξιών που διέπουν την ταυτότητα της πατρίδας μας. Πατρίδα, με βαρύ εθνικό, πολιτικό και κυρίως πολιτιστικό υπόβαθρο, όπου η κοινωνία με ευθύνη δική της αλλά και της πολιτικής ηγεσίας, βιώνει τη ματαιότητα από τα αδιέξοδα της δικής της πλάνης, των λανθασμένων επιλογών της.
Σε όλα αυτά, με πολλά μέτωπα δυσεπίλυτα και με το τωρινό Σύνταγμα να μετρά αισίως 4 δεκαετίες ισχύος, οι κυβερνώντες αποφάσισαν τη ριζική αλλαγή του εκλογικού νόμου, με μεταβολές στην προσμέτρηση εδρών, τις εκλογικές περιφέρειες κ.ο.κ.
Το πιο αξιοσημείωτο, βέβαια, είναι η κατοχύρωση του δικαιώματος ψήφου στους 17άρηδες ανήλικους συμπολίτες μας, ως ύψιστο δείγμα εκδημοκρατικοποίησης του νέου εκλογικού νόμου, σύμφωνα με τις υπόνοιες των κομιστών του. Προφανώς, τα κόμματα και οι εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες, για ξεκάθαρους ιδιοτελείς λόγους, μεριμνούν όσο χρειάζεται, προκειμένου να επεκτείνουν τη διάρκεια ζωής τους σε έναν θεσμικό ρόλο. Με άλλα λόγια, διακατέχονται από το ισχυρό (και στην πολιτική), αρχέγονο, ανθρώπινο ένστικτο της επιβίωσης. Στο μοτίβο αυτό και οι βλέψεις της τωρινής κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα.
Σε ένα κεντρικό θέμα στα μέσα ενημέρωσης και τωρινό στοιχείο αντιπαράθεσης μεταξύ κυβέρνησης-αντιπολίτευσης, κυβερνώντες και λοιποί κοινοβουλευτικοί υποστηρικτές, επικαλούνται λόγους αλλαγής του ισχύοντος εκλογικού νόμου, με αμιγώς αξιοκρατικότερες, δημοκρατικότερες διατάξεις, καθολικές για κόμματα, πολίτες και διαδικασίες. Συνεπώς, σε ενδεχόμενο επικύρωσης από τη Βουλή την ερχόμενη Τετάρτη, οι έφηβοι, οι μαθητές, θα προσέρχονται στις κάλπες αποφασίζοντας από κοινού με τους υπόλοιπους συμπολίτες τους, για το μέλλον αυτού του τόπου.
Οι αντιδράσεις ποικίλλουν. Κάποιοι, εύλογα, μονολογούν με καλοπροαίρετο ή και επιβραβευτικό τόνο: «Τι πιο προοδευτικό και δημοκρατικό από το να δίνεις το δικαίωμα ακόμα και στους έφηβους να εκφραστούν στην κάλπη για τη χώρα τους;» Άλλοι, υποστηρίζουν πως η ανωριμότητα των εφήβων, η ανυπαρξία των προβλεπόμενων νομικών κυρώσεων για τη συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα σε τυχόν περιπτώσεις διάπραξης αδικημάτων, οι μη προβλεπόμενες φορολογικές και άλλου είδους υποχρεώσεις ατόμων του συγκεκριμένου ηλικιακού φάσματος, είναι παράγοντες που εξανεμίζουν τις όποιες ελπίδες ορθότητας της συγκεκριμένης, πρωτόγνωρης αν μη τι άλλο, νέας αυτής διάταξης.
Υπάρχουν και αρκετοί που δεν μένουν μόνο στον δεύτερο προαναφερθέντα τρόπο σκέψης, αλλά προχωρούν το ζήτημα πιο πέρα. Επισημαίνουν άλλου είδους αδικίες ή διαχρονικές παραλείψεις σε κάθε εκλογικό νόμο. Μια κλασσική είναι η μη θεσμοθέτηση του εκλογικού δικαιώματος για τους Έλληνες του εξωτερικού, τους ομογενείς. Ανάλογες και επιπρόσθετες απόψεις, όπως οι παραπάνω, διατυπώνουν και στο τραπέζι της κεντρικής πολιτικής αντιπαράθεσης, οι συμφωνούντες και διαφωνούντες με το νέο αυτό δικαίωμα.
Αν και προσωπικά ανήκω στους διαφωνούντες, καθώς θεωρώ πως ένας 16άρης ή 17άρης δεν μπορεί να ασκεί το εκλογικό του δικαίωμα πριν την ενηλικίωση του, από την στιγμή που δεν έχει καν ακόμα τις ίδιες υποχρεώσεις και κυρώσεις με τους συμπολίτες του, στέκομαι σε μια οπτική που ελάχιστοι την υπολογίζουν:
Τον παράγοντα της πιθανότατης κομματικοποίησης των σχολείων.
Η λέξη «κομματικοποίηση» σαν έννοια, προδιαγράφει από μόνη της καταστάσεις φανατισμού, αποσύνθεσης, ευρύτερου διχασμού. Απευθυνόμενη πάντα σε ενήλικες. Και με τις επιπτώσεις της, γνωστές σε όλους μας, αφήνοντας τραύματα στην κοινωνική μας συνοχή. Μπορεί μια τέτοια έννοια να εισαχθεί στην καθημερινότητα του σχολείου, μπαίνοντας στους κόλπους της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ανάμεσα σε έφηβους ανθρώπους που βράζει το αίμα τους, δίχως να προκαλέσει τριγμούς στο εσωτερικό της και την απρόσκοπτη, αντικειμενική λειτουργία της;
Έχουν οι έφηβοι την απαιτούμενη ωριμότητα να διαχωρίζουν τις μαθητικές τους υποχρεώσεις, τον χώρο εκπαίδευσής τους, τον σκοπό του σχολείου, τις διαπροσωπικές τους σχέσεις από τα κόμματα και τις πολιτικές εξελίξεις; Αντιλαμβάνονται πραγματικά τι σημαίνει η δημοκρατία και η ελευθερία έκφρασης του λόγου; Είναι σε θέση να σεβαστούν και να διαχειριστούν με ηρεμία και σεβασμό μια διαφορετική πολιτική άποψη; Υπάρχει η εν λόγω ποιότητα παιδείας, σε μια χώρα που αξιακά παραπαίει και γενεές παιδιών μεγαλώνουν δίχως καν τα σωστά ιδανικά ή υγιή πρότυπα;
Επιχειρώντας να δούμε και λίγο πιο μπροστά, τα ζητήματα αυτά προφανώς και τα αμέλησε η τωρινή κυβέρνηση. Διότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Με την τωρινή κατάσταση της χώρας ξεκάθαρα επιδεινωμένη από τους χειρισμούς της κυβέρνησης του κου Τσίπρα, οι πρωτεργάτες του νέου αυτού τμήματος του προτεινόμενου εκλογικού νόμου, στοχεύουν να χτίσουν κομματικό στρατό στα σχολεία, μια πιθανή νέα δεξαμενή ψηφοφόρων, που θα συνδράμει εκλογικά στη διατήρηση ή διεύρυνση της ζωής της στην εξουσία.
Στη σκοπιμότητα αυτή, όμως, διχάζουν το πιο ζωτικό κομμάτι της κοινωνίας, τη νεολαία. Τους αυριανούς πολίτες, τις μελλοντικές γενεές του τόπου που θα διαδραματίσουν ρόλο καθοριστικό για την πατρίδα μας. Έχοντας σπείρει τον σπόρο της κομματικής ενασχόλησης από τα θρανία, φιλοδοξεί να θερίσει όσες πιο πολλές νέες ψήφους μπορεί, πάντα με τη σχετική προπαγάνδα και τους απαραίτητους μηχανισμούς, ελκύοντας με τις δήθεν προοδευτικές απόψεις της και το απομυθοποιημένο, πλέον, ηθικό της πλεονέκτημα, όσους καλοθελητές βρεθούν στον δρόμο.
Αλήθεια, ποιος μπορεί να φανταστεί το τεταμένο κλίμα ανάμεσα σε έφηβους σε ένα σχολείο; Ή το ακόμα χειρότερο: το γεγονός πως αυτοί οι έφηβοι, μεγαλώνοντας, θα αποτελέσουν τη νέα γενιά αυτής της κοινωνίας. Έχοντας γίνει πλέον ενήλικες, αλλά και κομματικοποιημένοι, θα έχουν διαχωριστεί σε στρατόπεδα, μη ελεύθερα σκεπτόμενοι, αλλά κατευθυνόμενοι και παθιασμένοι με τα πιστεύω τους, έτοιμοι να ρημάξουν οποιοδήποτε εμπόδιο στο διάβα τους, προς τέρψιν και των άνω εποπτευόντων υποβολέων τους. Και φυσικά, παντελής άγνοια του συλλογικού συμφέροντος, του εθνικού καλού.
Δεν γίνεται προσπάθεια στοχοποίησης καμίας συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας. Αλλά, προσωπικά, αδυνατώ να κατανοήσω την ανάγκη της θεσμοθέτησης εκλογικού δικαιώματος στους 17άρηδες, τη στιγμή κιόλας που υπάρχει η Βουλή των Εφήβων και τα αρμόδια μαθητικά όργανα. Και μπορώ να το ερμηνεύσω μόνο ως μια προετοιμασία για μια νέα εφεδρεία μιας επικίνδυνης αριστερής κυβέρνησης, που μετέρχεται ακόμα και ρηξικέλευθων πρακτικών, με σκοπό την επιβίωση της.
Μέσα σε τόσα προβλήματα, με έναν εκλογικό νόμο με αρκετές ελλείψεις και λάθη, το τελευταίο που χρειάζεται η χώρα είναι η κομματική ταυτότητα στα σχολεία, την εκπαίδευση. Συνιστά κίνηση, που ο καθένας δύναται να την αντιληφθεί ως καιροσκοπική, παγίδα για τη σκέψη των έφηβων και διχαστική στο μέλλον για την κοινωνία. Έναν νέο διχασμό που ίσως να έχει τραγικές επιπτώσεις για το Έθνος μας, αφού πρώτα θα έχει δηλητηριάσει το πιο ελπιδοφόρο και ζωντανό τμήμα της κοινωνίας, τους νέους μας.
*Ο Γεώργιος Μούγιος είναι εκπαιδευτικός.