«Έγινε ένα βήμα προς ένα πιο ήσυχο καλοκαίρι»: με προσωρινή ανακωχή φαίνεται πως ολοκλήρωσε τον κύκλο της στο ΝΑΤΟ η μεγαλύτερη και πιο επίμονη ελληνοτουρκική κρίση μετά το 1974 (το ελληνο- συμπεριλαμβάνει Ελλάδα-Κύπρο), κρύβοντας ως συνήθως «κάτω από το χαλί το μαύρο χάλι» των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Το σύνθημα άλλωστε είχε δώσει προηγουμένως η ΕΕ, η οποία απέφυγε επανειλημμένα «παίζοντας κατενάτσιο και καθυστερήσεις» να τιμωρήσει εγκαίρως με ορισμένες τουλάχιστον σοβαρές και όχι γελοία συμβολικές κυρώσεις την έξαλλη συμπεριφορά της Τουρκίας εναντίον δύο κρατών-μελών του σκληρού –υποτίθεται– πυρήνα της, δηλαδή της Ελλάδας και Κύπρου, παντού: σε θάλασσα (έρευνες και γεωτρήσεις σε κυπριακή ΑΟΖ, Αιγαίο και Μεσόγειο, τουρκολιβυκό μνημόνιο), αέρα (χιλιάδες υπερπτήσεις-παραβιάσεις στο Αιγαίο) και γη (εργαλειοποίηση μεταναστών και προσφύγων, τετελεσμένα Αμμοχώστου).
Απομείναμε, λοιπόν, με τις πληθωρικές και συχνές, αλλά συνήθως λεκτικές και γι’ αυτό ανέξοδες κι ατελέσφορες εκδηλώσεις ευρωπαϊκής «αλληλεγγύης» (πλην της έμπρακτης ευρωπαϊκής ενίσχυσης στην περσινή απόπειρα παραβίασης των ελληνικών συνόρων και ειδικά της γαλλικής υποστήριξης στην περσινή θερινή κρίση), την προοπτική ή απειλή προώθησης της «θετικής ή αρνητικής ατζέντας» αντιστοίχως στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και με το κείμενο συμπερασμάτων της νατοϊκής συνόδου, στο οποίο γενικά κι αόριστα οι σύμμαχοι «δεσμεύονται να ενισχύσουν τις διαβουλεύσεις (consultations) όταν απειλείται η ασφάλεια ή η σταθερότητα ενός συμμάχου ή όταν διακυβεύονται θεμελιώδεις αξίες και αρχές».
Βλέπετε, το υπερκείμενο για την ΕΕ και ειδικά για το ΝΑΤΟ παραμένει η αντιμετώπιση Ρωσίας και Κίνας ως μέγιστων γεωπολιτικών αντιπάλων, στο βωμό της οποίας όλα τα υποκείμενα «ενδοοικογενειακά προβλήματα» θάβονται καθέξιν επιμελώς! «Συνηθισμένα άλλωστε τα βουνά» στην ελληνοτουρκική διένεξη! Κατά τα φαινόμενα, το πολιτικό ένστικτο και η διπλωματική ευελιξία του ακραίου Τούρκου ηγέτη διέπρεψαν: σήμερα με την προσωρινή εξαπόλυση επίθεσης γοητείας· μέχρι χθες με τη διαρκή εξαπόλυση επιθετικών και ενίοτε παρανοϊκών μύδρων προς πάσα κατεύθυνση (Ελλάδα-Κύπρο, Γαλλία, Ισραήλ, Αίγυπτο, ΗΠΑ κ.ο.κ.). Σε κάθε περίπτωση, η Τουρκία γλύτωσε από τα χειρότερα.
Το εγγύτατο μέλλον θα δείξει την πορεία των εξελίξεων. Μακάρι να μην επανέλθουμε σε συγκρουσιακή πορεία με τους παραδόπιστους και στρεψόδικους γείτονες, αλλά προκειμένου να το επιτύχουμε δεν αρκούν τα ευχολόγια. Χρειάζεται από την πλευρά μας σύντονη και πολυδιάστατη προσπάθεια με ύστατο γνώμονα το πασίγνωστο: si vis pacem, para bellum. Τρέχουμε τώρα να καλύψουμε ασθμαίνοντας το χαμένο έδαφος και να ενισχύσουμε την εθνική άμυνα μετά από 15 (!) χρόνια απραξίας, ενόσω οι άσπονδοι γείτονές μας έχουν κυριολεκτικά απογειωθεί στους τομείς της αμυντικής τεχνολογίας και βιομηχανίας.
Είναι, λοιπόν, άξιον απορίας: τι μπορεί πραγματικά να εμποδίσει τους Τούρκους από το να επανέλθουν εναντίον μας ως άλλοι «Terminator» (I’ll be back!); Από το να συνεχίσουν να διατρυπούν κατά τα δοκούν τα κυπριακά ύδατα; Από το να ερευνούν συστηματικά τα κυπριακά και ελληνικά ύδατα, ακόμη και την κυπριακή χωρική θάλασσα (!); Από το να υπερίπτανται ανερυθρίαστα υπεράνω ελληνικών εδαφών; Από το να «αξιοποιήσουν» την πόλη-φάντασμα της Αμμοχώστου, επεκτείνοντας de facto την κυριαρχία τους και διαταράσσοντας το εδαφικό status quo στην Κύπρο; Έχει, άραγε, ο Ελληνισμός σε Ελλάδα και Κύπρο εξασφαλίσει ή κατοχυρώσει κάποια αποτρεπτικά εχέγγυα;
Δυστυχώς, η απάντηση παραμένει προφανής: μάλλον τίποτε το ουσιαστικό και χειροπιαστό, τουλάχιστον μέχρι αποδείξεως του εναντίου. Κι όταν πάλι «με το κακό» και με μαθηματική ακρίβεια ξεσπάσει η επόμενη ελληνοτουρκική κρίση –διότι το μόνο στο οποίο εξακολουθούμε να συμφωνούμε με τους Τούρκους είναι ότι διαφωνούμε ουσιωδώς μεταξύ μας σε όλα τα ζητήματα (sic!)– οι εταίροι και σύμμαχοι θα προβούν στο σύνηθες «μασάζ στην πλάτη μας» ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα και μαζί οι όποιες ικανές επιπτώσεις σε βάρος της Τουρκίας (σε αντίθεση λ.χ. με τη Ρωσία), υπό την κατευναστική σοφιστεία τού «να μην εξωθήσουμε την κατάσταση στα άκρα εξοργίζοντας περαιτέρω τους Τούρκους». Λες και εμείς έχουμε μερίδιο ευθύνης επειδή τάχα ο «θρασύς ελληνικός μαξιμαλισμός» δεν επιτρέπει στον όντως φρενήρη τουρκικό ιμπεριαλισμό να αναπτυχθεί «σε όλο του το μεγαλείο»! Στο ίδιο έργο, λοιπόν, πιθανότατα θεατές: … περιμένοντας τους βαρβάρους …!
* Ο Γεώργιος Καλαφίκης είναι Δρ. Βυζαντινής Ιστορίας, Φιλόλογος Β/θμιας Εκπαίδευσης και επιστημονικός συνεργάτης αποσπασμένος στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.