Η 23η Απριλίου σήμαινε για μένα τις περισσότερες φορές έναν λόγο γιορτής: παρά το μπέρδεμα που συνήθως συνεπάγεται η ύπαρξη του δεύτερου ονόματος – φαντάσου πόσo μάλλον τώρα στο εξωτερικό! Δεδομένου ότι το πρώτου όνομα, αυτό με το οποίο είμαι κυρίως γνωστός, δεν γιορτάζεται με ευρέως γνωστή γιορτή (εκτός κι αν είσαι απ΄ την όμορφη Σκόπελο!), δέχτηκα από μικρός και επιδίωκα μετά χαράς να λαμβάνω τις ευχές του Αϊ-Γιώργη. Ενιωθα έτσι κι εγώ κατάτι κομμάτι του μάλλον πιο πολυπληθούς γκρουπ της ελληνικής κοινωνίας υπό συγκεκριμένο όνομα, όλων των Γιώργηδων, εξ αυτών που πρωτοστατούν πάντα στον εορτασμό της πάνω εκκλησίας του χωριού μου. Εκεί μάλιστα κάθε παραμονές του πολιούχου ετοιμάζεται το κεσκέκ, ένα απ΄ τα πιο νόστιμα ποντιακά εδέσματα. Σίγουρα μαζί με μένα το χαιρόταν πολύ τότε κι ο συνονόματος παππούς μου ο συγχωρεμένος!
Φέτος παραμονές ετούτης της γιορτής μού πέφτει για πρώτη φορά στην αντίληψη πως κατά την ημερομηνία αυτή έχει καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια από τον ΟΗΕ κι ένας ακόμη εορτασμός συμβολικός. Ο οποίος νιώθω επίσης ότι με αφορά και μάλιστα για λόγο για τον οποίο δε διάλεξε κάποιος άλλος για μένα αλλά χάριν κάποιας αγάπης.
Ο λόγος για το βιβλίο και την αντίστοιχη Παγκόσμια Ημέρα του Βιβλίου. Και δεν πρόκειται για τυχαία επιλογή της ημερομηνίας αφού τότε εν έτει 1616 κατά απίστευτη σύμπτωση έφυγαν από τη ζωή δύο πολύ μεγάλα ονόματα των γραμμάτων παγκοσμίως: ο ισπανός συγγραφέας του Δον Κιχώτη, Μιγκέλ ντε Θερβάντες και ο άγγλος δραματουργός Γουίλιαμ Σαίξπηρ.
Εντάξει, πρέπει να παραδεχτώ ότι όπως όλες οι σχέσεις ζωής δεν ξεκινούν πάντα με τον πιο ευνοϊκό τρόπο, έτσι και το βιβλίο μπήκε λίγο αργά στη ζωή μου με τη σημασία που έχει σήμερα.
Πράγματι, κατά τα σχολικά μου χρόνια κάτι δεν είχε γίνει απ΄ όσο φαίνεται καλά και τον ελεύθερό μου χρόνο κάθε άλλο παρά με την παρέα ενός βιβλίου προτιμούσα να τον περνάω. Έπρεπε να φτάσω έπειτα έφηβος για να πειστώ, δεν ξέρω κι εγώ ακόμη πώς, από την όχι και τόσο συμπαθή φιλόλογο του σχολείου, για το ανάγνωσμα ενός προτεινόμενου έργου.
Ηταν τότε που ο Ηλίας Βενέζης με πήρε από χέρι και με ταξίδεψε σιγά-σιγά στο μαγευτικό κόσμο της «Αιολικής Γης» με τα μάτια ενός παιδιού στον κόσμο κάτω από τα Κιμιντένια όρη της Μικράς Ασίας, αποκρύπτοντας τις κοινωνικοπολιτικές καταστάσεις που σιγόβραζαν στο παρασκήνιο, τη σημασία των οποίων έμελε να μάθω αργότερα, υποψιαζόμενος πια τι είχε ολότελα χαθεί.
Κάπως έτσι με συνεπήρε το διάβασμα και σταδιακά περνώντας από κόσμους ρομαντικούς, ό,τι πρέπει για τα μάτια ενός εφήβου, όπως π.χ. αυτόν που επιδέξια είχε πλάσει η Αλκυόνη Παπαδάκη στο «Αμάν… Αμάν!», και πάντα παρά τον φόρτο διαβάσματος των «υποχρεωτικών» βιβλίων του εκάστοτε προγράμματος σπουδών, γινόμουν δειλά-δειλά διατεθειμένος να βρω κάπου-κάπου μια ευκαιρία για μια φανταστική ή εκπαιδευτική εξόρμηση μέσα από τις σελίδες ενός βιβλίου. Μέχρι που έφτασα στον Ντοστογιέφσκι κι εκεί πια η τυχόν ευκαιρία στη γεμάτη καθημερινότητα έγινε εθισμός!
Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι η σχέση αυτή επισφραγίστηκε απ΄ όταν άφησα τα πάτρια εδάφη για τους άγνωστους δρόμους του εξωτερικού. Μάλλον η ανάγκη επαφής μέσω της γλώσσας με ό,τι είχα αφήσει πίσω ή η ανάγκη ερμηνείας του μέσα από δοκίμια και μελέτες ή ακόμη φιλοσοφώντας, θα πρέπει να ΄ταν που συνέβαλαν σ΄ αυτό. Σε παρόμοιο πλαίσιο με την ανάγκη επικοινωνίας μέσω αυτών των αράδων που διαβάζεις εδώ. Ίσως απλά κι από αντίδραση ζώντας στην εποχή πλέον της ψηφιακής παντοκρατορίας και υπερπληροφόρησης, που όπως πάντα χρειάζεται να νιώσεις την απειλή ότι χάνεις κάτι για να το εκτιμήσεις.
Ευχή μου με αφορμή αυτόν το συμβολικό εορτασμό να έρθουν όσοι περισσότεροι νέοι άνθρωποι γίνεται σε επαφή με το βιβλίο, όντας σίγουρος ότι όλο και κάποιοι θα κλείσουν εισιτήρια για τα ατέλειωτα ταξίδια του νου σε κόσμους ανεξερεύνητους που μόνο οι σελίδες κάποιου βιβλίου μπορούν να υποσχεθούν. Από αυτή την άποψη το χάρηκα ιδιαιτέρως και γιόρτασα φέτος διπλά στις 23 του Απρίλη!
*Ο Ρήγας-Γιώργος Ζαπουνίδης ζει και εργάζεται στο Μόναχο.