«Ο μόνος τρόπος να αλλάξουμε τον άνδρα… είναι να αλλάξουμε το παιδί».
Η φράση ανήκει στον Πιερ Ντε Κουμπερτέν, αναβιωτή και πατέρα των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων και ιδρυτή της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Ο Κουμπερτέν μελετώντας την αρχαία ελληνική αγωνιστική παράδοση διέγνωσε την ανάγκη ο αθλητισμός να γίνει ξανά μέρος της παιδείας του ανθρώπου, αναπόσπαστος πυλώνας του εκπαιδευτικού ουμανισμού και του ειρηνικού διεθνισμού.
Τα παιδιά μεγαλώνουν και κάποια λοιπόν στιγμή γίνονται άντρες… Και μιας και στερούμαστε, διάολε, νέους Κουμπερτέν οφείλουμε από τα μινιμαλιστικά μας παραδείγματα αθλητικής προσπάθειας να ξεδιαλύνουμε την ήρα από το στάρι. Τον ολυμπισμό από τον υπερ-αθλητισμό, την αρχαιοελληνική αριστεία από την αριθμολαγνεία, την ισορροπία νου και σώματος από την εμπορευματοποίηση. Στο κλάμα του Γιαννιώτη στο Λονδίνο ‒που τέταρτος πια μονολογεί στην κάμερα ότι έφτασε τριανταδύο και δεν κατάφερε το ολυμπιακό μετάλλιο‒ εκεί είναι ο ολυμπισμός ή εσχάτως στο Ρίο στην απόσυρση της ένστασης για το χρυσό και στην αποδοχή των τυπολάγνων κανόνων (και ας το δικό του σώμα πέρασε πρώτο τον τερματισμό). Εκεί είναι ο νεο-ολυμπισμός του ανδρός…
Εκεί που το ολυμπιακό αξίωμα του «citius, altius, fortius» αποσυμβολίζεται και επανασυμβολίζεται στα μέτρα της ζωής. Το ολυμπιακό χρέος λοιπόν του Γιαννιώτη και του κάθε Γιαννιώτη είναι να ξετυλίξει τον μίτο της Αριάδνης που μόλις αξίως παρέλαβε. Να μάθει στο παιδί το citius (=πιο γρήγορα) όχι μόνο στον δρόμο αλλά και σε ταχύτητα αντίληψης και νοητικής εγρήγορσης, το altius (=πιο ψηλά) όχι μόνο σε σχέση με έναν επιδιωκόμενο στόχο, αλλά και στην αναζήτηση και καθορισμό υψηλότερων προτύπων για το άτομο, που αγωνίζεται για την αυτό-ολοκλήρωσή του και το fortius (=πιο δυνατά) να μην αναφέρεται μόνο στο «πιο δυνατά» ενός αθλητικού αγώνα, αλλά και στον αγώνα της ίδιας της ζωής.
Σε μια εποχή τερατωδών αντι-παραδειγμάτων πρέπει να αλιεύσουμε τα μικρά αυτόφωτα παραδείγματα. Ο Κουμπερτέν διαποτίστηκε από το πλατωνικό και ύστερο αριστοτελικό σχήμα της τριαδικής εκπαίδευσης βασισμένης στη μουσική, στη γυμναστική και στη φιλοσοφία και διείδε τον ρόλο του ολυμπισμού μέσα σε αυτήν. Οροθέτησε την έννοια του ολυμπισμού πάνω από όλα ως μια διανοητική κατάσταση που πηγάζει από τη λατρεία της προσπάθειας και της ευρυθμίας, η οποία αποτελεί τη βάση για μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα.
Κάπου σήμερα ο Κουμπερτέν θα χαμογελάει με έναν έλληνα αθλητή ήθους. Που χλεύασε τη λαγνεία των γραφειοκρατών για το χρυσό και αψήφησε τον χρόνο (τριανταέξι ετών γαρ) για την περάτωση του ονείρου του. Που κατάλαβε και κατόπιν εξέπεμψε παιδευτικά ότι ο ολυμπισμός δεν μετριέται στα μέτρα των αθλητικών επιτευγμάτων αλλά στον άθλο της προσπάθειας για την υπέρβαση των ατομικών ορίων. Και αυτό είναι το δαφνοστέφανο του ολυμπιονίκη. Να οιστρηλατήσει σαν άλλος δάσκαλος νέες πορείες ζωής.
*Ο Δημήτριος Ζανδές είναι φιλόλογος.