«Τα γεγονότα της ζωής μας δεν είναι ποτέ μοναδικά και δεν διαδέχονται το ένα το άλλο με μονοσήμαντο τρόπο, όπως θα θέλαμε. Πολλαπλά, ακατανίκητα, αναμεταδίδονται αενάως στη συνείδηση, πηγαινοέρχονται από το παρελθόν μας στο μέλλον, καθώς διαχέονται σαν την ηχώ, σαν τους κύκλους στο νερό, και εναλλάσσονται κάθε φορά μεταξύ τους». Μαρκερίτ Ντιράς
Φθινόπωρα, Χειμώνες και Άνοιξη βλέπαμε τη θάλασσα. Μάρτυς σιωπηλός των κοριτσίστικων ονείρων μας, έκανε το σχολείο να μοιάζει καράβι έτοιμο να σαλπάρει, να εξερευνήσει, να μας οδηγήσει σε άλλους τόπους, σε άλλα λιμάνια…
Δεν μπορώ να ζήσω μακριά από τη θάλασσα.
Είχαμε βάλει «μέσον» να διοριστώ στον Λαγκαδά ή σε μια μικρή πόλη δίπλα στη Θεσσαλονίκη. Μια απόφοιτος του Καλαμαρί, με την παιδεία και τις αρχές των αδελφών του ελέους, πού αλλού θα πήγαινα να διδάξω γαλλικά; Και κυρίως κοντά στη θάλασσα.
Ο διορισμός ήρθε για τη… Λέσβο. Προφανώς το αρχικό Λ τους μπέρδεψε. Τουλάχιστον κοντά στη θάλασσα…
Το λεωφορείο που με πήγαινε από τη Μυτιλήνη στον Μανταμάδο, μετά από μια διαδρομή μιας ώρας δίπλα σε ένα Αιγαίο που στραφτάλιζε κάτω από τον ήλιο του Νοέμβρη, έκανε μια… βουτιά και βρέθηκε στο πιο καταχωνιασμένο και ορεινό χωριό του νησιού. Ούτε υποψιαζόταν κανείς την ύπαρξη της θάλασσας. Να κλείσει ο νους από τα βουνά, να μην μείνει ούτε ένα άνοιγμα, ένα πέρασμα προς το όνειρο. Απογοήτευση. Ακόμη μια φορά η αδελφή Αν Μαρί μου απαγόρευε να πλησιάσω τη θάλασσα, να ταξιδέψω με τα φτερά της φαντασίας πάνω στα κύματά της.
Ο γυμνασιάρχης με δέχτηκε με ανοιχτές αγκάλες… «Στην πρώτη τάξη θα κάνεις Νέα Ελληνικά, Ιστορία, Θρησκευτικά, Γεωγραφία, στη δευτέρα Ιστορία, Ανθρωπολογία, Χημεία, στην Τρίτη Ιστορία, Βιολογία, στην τετάρτη Ιστορία, Γεωλογία, στην πέμπτη Ιστορία, Ψυχολογία και στην έκτη Λογική (ή Ηθική; αυτά τα δύο πάντα με μπέρδευαν)». Λίγο πριν λιποθυμήσω, με διαβεβαίωσε χαμογελώντας: «θα κάνεις και καναδυό ωρίτσες Γαλλικά!»
Τι θρίλερ και τι ζόμπι! Τίποτε δεν συγκρίνεται με τον τρόμο που ένιωσα από εκείνη την πρώτη συνάντηση με τον πρώτο μου διευθυντή κι όταν μάλιστα είχα σαν πρότυπο διευθυντού τον κ. Αθανασίου!
Ξύπνησαν μέσα μου όλοι οι καθηγητές του Καλαμαρί, είδα δάχτυλα ορθωμένα, βλέμματα επιτιμητικά και ενθαρρυντικά, χαμόγελα ικανοποίησης και προσμονής. Ξαναέζησα σχολικές στιγμές γλυκές, ποιητικές με φιλολόγους χαρισματικούς και ώρες δύσκολες Φυσικοχημείας κατά τις οποίες οι προσπάθειές μου να γίνω αόρατη απέβαιναν πάντα μάταιες…
Έμπαινα στις τάξεις του ενιαίου, τότε, Γυμνασίου, έξι μέρες την εβδομάδα, έξι ώρες την ημέρα, αλλάζοντας ταυτότητα κάθε ώρα. Αναλόγως με το μάθημα, υιοθετούσα ή απέφευγα κινήσεις και τεχνικές των δικών μου καθηγητών. Ξαναζούσα τα δικά μου μαθητικά χρόνια και έπιανα τον εαυτό μου άλλοτε να προσπαθώ να διδάξω ως παντογνώστης και άλλοτε να μου κάνω καζούρα για τις κακοποιημένες γνώσεις που προσπαθούσα τόσο πειστικά να μεταδώσω στους ταλαίπωρους μαθητές μου…
Τώρα στους εφιάλτες μου, πάντα σχετικούς με τη Χημεία, αλλάζουν τα πρόσωπα των πρωταγωνιστών: άλλοτε με πιάνουν αδιάβαστη οι καθηγητές μου και άλλοτε οι μαθητές μου!
Και ένας κλητήρας-παιδί για όλες τις δουλειές στο χωριό, να έχει ίδια τη μύτη με τον Θεοχάρη, τον επιστάτη των μαθητικών μας χρόνων! Δεν ξέρω αν φοβάμαι περισσότερο αυτή τη μετενσάρκωση του Θεοχάρη ή την αδιακρισία των Μανταμαδιωτών και περπατώ χαμηλοβλεπούσα, ως μαθήτρια σεμνή που σχολάει και γυρίζει σπίτι χωρίς πολλά λόγια με κανέναν εκπρόσωπο του ανδρικού γένους!
Ίσως πάλι να αναγκάζομαι να κοιτάζω χαμηλά για να μη σκοντάψω στις πέτρες και στο καλντερίμι…
Ακόμη και σήμερα, όταν καταφέρνω να αποφεύγω τον καθρέφτη, που αμείλικτος με παραμονεύει, κολυμπάω μέσα στον χρόνο και τον νιώθω σαν μια θάλασσα χωρίς αρχή, συνέχεια και τέλος. Είμαι 12, 15 ή 120 χρόνων; Νιώθω μαθήτρια με μπλε ποδιά, άσπρο γιακά και κοντά καλτσάκια (αυτά δεν τα αποχωρίζομαι ποτέ ακόμη κι όταν η ζέστη του Ιουνίου είναι αβάσταχτη: δεν ξεχνώ ότι η αποκοτιά να εμφανιστώ χωρίς κάλτσες μου στοίχισε κάποτε την αποπομπή μου από τις εξετάσεις!)
Νιώθω μαθήτρια ακόμη κι όταν κάνω σεμινάρια σε καθηγητές και, αφού μόλις πέρυσι πήρα το… ξεχασμένο επί μισό περίπου αιώνα, απολυτήριο του Γυμνασίου, μπορώ να ξεκινήσω πάλι από την αρχή.
Ο Σταντάλ έχει δίκιο: η παιδική ηλικία είναι απεριόριστη. Δεν ορίζεται από χρονολογίες και χρονικά πλαίσια.
Είμαι ακόμη εκεί: ατενίζω τη θάλασσα, αγωνιώ για το τεστ της χημείας, ετοιμάζω σκονάκια για την επόμενη διάλεξη και ανησυχώ μήπως η αδελφή Ροσέτ ανακαλύψει ότι και πάλι είμαι αφηρημένη και ταξιδεύω σε φανταστικούς άγνωστους τόπους ή βιωμένα συμβάντα καταχωνιασμένα στα ντουλάπια της λήθης…
*Η Χρυσάνθη Ινάχογλου είναι Π. Σχολική Σύμβουλος Γαλλικής, Κεντρικής Μακεδονίας.