Τετάρτη απόγευμα, βρίσκομαι σε σημαντική επαγγελματική συνάντηση. Οι συνεργάτες μου εστιασμένοι στην επερχόμενη παρουσίαση κι εγώ ρίχνω κρυφές ματιές στο κινητό μου. Μισή εδώ μισή στο Λονδίνο. Ένα ακόμα τρομοκρατικό χτύπημα που κόστισε τη ζωή σε 4 ανθρώπους με κάνει να νιώθω λίγο πιο σοκαρισμένη από το προηγούμενο. Το αναφέρω ανήσυχη στην ομήγυρη, σίγουρη πως το’ ξεραν και πως ανησυχούσαν όσο κι εγώ, όμως δεν ήταν έτσι: «Πάλι τρομοκρατικό χτύπημα; Τα ‘χουμε συνηθίσει τόσο πολύ που δεν ασχολούμαστε πια..».
Κι η αλήθεια είναι πως το συνηθίσαμε κι αυτό. Η κοινοτοπία του κακού. Κάθε τρελός παίρνει ένα αυτοκίνητο, ένα μαχαίρι, ένα πιστόλι, αρματώνεται εκρηκτικά και καθαρίζει αθώο κόσμο. Κι εμείς παρατηρούμε. Παρατηρούμε ατάραχοι ανθρώπους να σκοτώνονται, την άνοδο της ακροδεξιάς, την εκλογή του Τραμπ, τη λαϊκίστικη πολιτική να αποδομεί κι άλλο τη χώρα μας, το ήθος και το δίκαιο να κατρακυλούν, τον κόσμο μας να αγνοεί όλα τα εργαλεία που του δίνονται για να βελτιωθεί και αντ’ αυτού να φέρεται αυτιστικά και να αυτομαστιγώνεται.
«Αγαθόν και κακόν ταυτόν» έλεγε ο Ηράκλειτος. Το μεγαλύτερο κακό δεν προέρχεται από ανθρώπους που δεν είναι καλοί αλλά από ανθρώπους που δεν σκέφτονται καθαρά ή που αδιαφορούν. Επιλέγουμε να μη βλέπουμε το «όλον» αλλά μονάχα το μισό, το εύκολο, αυτό που μας βολεύει. Η αντιληπτική μας ικανότητα συρρικνώνεται μέσα από ιδεολογικά και ιδεοληπτικά φίλτρα και κάνουμε ή επικροτούμε φρικτά πράγματα θεωρώντας τα φυσιολογικά και κανονικά.
Όχι επειδή είμαστε τρελοί ή ηλίθιοι. Όχι επειδή είμαστε αμόρφωτοι ή περιορισμένης διανοητικής ικανότητας, αλλά επειδή είμαστε εγκλωβισμένοι σ’ έναν τρόπο σκέψης που μας εμποδίζει να αναλογιστούμε τις επιπτώσεις των πράξεών μας. Η ηθική διάσταση των όσων λέμε, κάνουμε ή ΔΕΝ κάνουμε δεν περνάει καν απ΄ το μυαλό μας! Σαν να την αγνοούμε, σαν να είναι ανύπαρκτη, σαν να ζούμε ολομόναχοι και οι πράξεις μας, τα λόγια μας ή η αδράνειά μας δε θα επηρεάσει ποτέ κανέναν άλλον.
Άνθρωποι που ζουν ανάμεσά μας, απόλυτα φυσιολογικοί, συνηθισμένοι να σκέφτονται μέσα στο πλαίσιο που ορίζει η κανονικότητα, ανίκανοι να δουν και να δεχτούν οτιδήποτε άλλο υπάρχει έξω απ’ αυτά, μπορεί να οδηγήσουν την ανθρωπότητα σε αδιέξοδα επηρεάζοντας προς το χειρότερο τον ρου της ιστορίας. Τα «κουτάκια», οι «ταμπέλες» και οι απόλυτες θέσεις συσπειρώνουν τις μάζες και ευνοούν τον ολοκληρωτισμό, την ανελευθερία και την κανονικότητα που υπνωτίζει.
Και μέσα σ’ αυτή την κανονικότητα, κάνουμε ή ανεχόμαστε πράξεις άσχημες, εξευτελιστικές, άδικες, δολοφονικές, ανόητες, απάνθρωπες, που καταλήγουν να αποτελούν ρουτίνα και γίνονται αποδεκτές ως «ο τρόπος που γίνονται τα πράγματα». «C’ est la fucking vie» που λέει κι ένας φίλος, και πώς να την αλλάξεις…