Πριν πολύ καιρό, είχα διαβάσει με μεγάλο ενδιαφέρον την αναφορά κυριακάτικου ενθέτου καθημερινής εφημερίδας σε ένα νεαρό τρόφιμο των φυλακών ανηλίκων Αυλώνας, ο οποίος χάρη στη δικιά του επιμονή αλλά και στις τεράστιες προσπάθειες των καθηγητών και του διευθυντού του σχολείου των φυλακών, κατάφερε να μπει στο Πολυτεχνείο.
Αξίζει ένας μεγάλος έπαινος στον μαθητή, αλλά και στους ανθρώπους, που ακούραστοι τον προέτρεψαν και τον στήριξαν σε αυτό του το εγχείρημα. Το άρθρο αυτό με οδήγησε σε έναν προβληματισμό που θεωρώ ότι πρέπει να μας απασχολεί όλους:
Πολύς λόγος γίνεται αυτή την εποχή για τις γεμάτες φυλακές, για το κόστος κατασκευής των φυλακών, για τις αποδράσεις… δεν ακούμε όμως αρκετά για την καθημερινή ζωή των τροφίμων. Δεν θα ήθελα να παρερμηνευτώ, αλλά πιστεύω ότι ο ρόλος των «σωφρονιστικών καταστημάτων» δεν είναι μόνο η τιμωρία για μία παράνομη πράξη που τελεί κάποιος. Εκτός από ειδικές περιπτώσεις απεχθών πράξεων, δολοφόνων, βιαστών κ.α. στις φυλακές σήμερα κρατούνται άνθρωποι για κάθε είδους παραπτώματα. Αυτοί οι σημερινοί κρατούμενοι πως θα είναι όταν εκτίσουν την ποινή τους και βγουν πάλι στον «έξω κόσμο», ιδιαίτερα αν αυτοί οι άνθρωποι είναι νέοι;
Σε ένα άρθρο στο περιοδικό Forbes διάβασα ότι από έρευνες που έχουν γίνει, προκύπτει ότι οι μισοί περίπου κρατούμενοι οδηγούνται έπειτα από ένα διάστημα κατά μέσον όρο 3 ετών ξανά στη φυλακή λόγω νέων αξιόποινων πράξεων. Αντιθέτως οι κρατούμενοι εκείνοι, στους οποίους δόθηκε η ευκαιρία να εκπαιδευτούν κατά τη διάρκεια της κράτησης τους, είχαν διπλάσιες πιθανότητες να μην «ξανακυλήσουν».
Eτσι, προωθούνται στις ΗΠΑ αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες ειδικά προγράμματα εκπαίδευσης εντός των φυλακών με εξαιρετικά αποτελέσματα.
Δεν είμαι νομικός, ούτε κοινωνιολόγος. Πιστεύω όμως ότι ως κοινωνία οφείλουμε να βρούμε λύσεις που και τις φυλακές θα αποσυμφορήσουν και θα βοηθήσουν τους εγκλείστους να μην παραπέσουν πάλι στα ίδια όταν αποφυλακιστούν. Ακόμη και στεγνά οικονομικά να το δει κανείς, όσο λιγότερους φυλακισμένους έχουμε, τόσο μεγαλύτερη εξοικονόμηση πόρων έχουμε. Στο ίδιο άρθρο του Forbes διάβασα ότι η μέση οικονομική επιβάρυνση του κράτους ανά κρατούμενο είναι περίπου 25.000 δολάρια ετησίως. Με έναν απλό υπολογισμό, αν οι μισοί κρατούμενοι (από τους 650.000 που εκτίουν την ποινή τους κάθε χρόνο) καταφέρουν μέσω της εκπαίδευσης να μην πέσουν πάλι σε παράπτωμα, το Αμερικανικό κράτος θα έχει εξοικονομήσει περίπου 2.7 δισ. δολάρια ΗΠΑ. Φαντάζομαι ότι τα ίδια θα ισχύουν και στη χώρα μας.
Στις ΗΠΑ, τα μαθήματα γίνονται από εθελοντές καθηγητές και βοηθούς τους ενώ δίνεται μια μικρή επιδότηση σε τελειόφοιτους φοιτητές που προσφέρουν τη βοήθεια τους. Τα περισσότερα χρήματα που ξοδεύονται για εκπαίδευση στις φυλακές δεν προέρχονται από το Κράτος αλλά από μεγάλα και μικρότερα funds.
Με αυτό τον τρόπο θα μπορούσαν ίσως και να αξιοποιηθούν μερικοί από τους ήδη εκπαιδευμένους και μορφωμένους φυλακισμένους. Αντί αυτοί οι άνθρωποι να περνούν τις μέρες τους μην κάνοντας τίποτα, θα μπορούσαν να συνεισφέρουν πολλά περισσότερα, εκπαιδεύοντας τους συγκρατούμενους τους σε κάποια τέχνη ή επιστήμη που γνωρίζουν. Οι «διδάσκοντες» θα κέρδιζαν με αυτό τον τρόπο μείωση της ποινής τους και οι «διδασκόμενοι» θα είχαν ένα πτυχίο στα χέρια τους βγαίνοντας από τη φυλακή, που θα τους βοηθούσε να βρουν ευκολότερα δουλειά.