Κάθε φορά που συζητάμε για την πολυπόθητη οικονομική ανάπτυξη, επικεντρωνόμαστε κυρίως στην αναζήτηση νέων τρόπων για την απελευθέρωση, ενίσχυση και προσέλκυση κεφαλαίων. Σε ένα περιβάλλον όμως που χαρακτηρίζεται από ραγδαίες τεχνολογικές αλλαγές, διάχυση των αυτοματισμών και δομικές δημογραφικές και κοινωνικό-πολιτικές προκλήσεις, όπου η αγορά εργασίας αναδιαμορφώνεται καθημερινά, ο καθοριστικός παράγοντας για την επίτευξη καινοτομίας και ανταγωνιστικότητας είναι η πρόσβαση σε εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό με τα κατάλληλα προσόντα τη σωστή στιγμή.
Σύμφωνα με τη φετινή παγκόσμια έρευνα της ManpowerGroup για την έλλειψη ταλέντου, 38% των εργοδοτών σε παγκόσμιο επίπεδο – με το ποσοστό να φτάνει το 59% στην Ελλάδα – αντιμετωπίζει δυσκολία στην εύρεση εργαζομένων με τα απαιτούμενα προσόντα, ποσοστό ρεκόρ για τα τελευταία 8 χρόνια. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εργασίας, η ανεργία σε παγκόσμιο επίπεδο έχει φτάσει τα 212 εκατομμύρια ανθρώπους, όταν παράλληλα, απαιτούνται 42 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας ετησίως, για να απορροφήσει η παγκόσμια οικονομία τον ολοένα αυξανόμενο αριθμό νεοεισερχομένων στην αγορά εργασίας.
Για την αντιμετώπιση αυτού του οξύμωρου χάσματος μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, κυβερνήσεις, επιχειρήσεις, ακαδημαϊκά και εκπαιδευτικά ιδρύματα, αλλά και οι εργαζόμενοι, οφείλουν να σταματήσουν να βλέπουν τα πάντα με καχυποψία και να αρχίσουν να σχεδιάζουν και να συνεργάζονται με άξονα ένα ρευστό, γεμάτο προκλήσεις αύριο στο οποίο το μόνο σίγουρο θα είναι η διαρκής αναζήτηση ευελιξίας και προσαρμοστικότητας χωρίς να παραγνωρίζονται οι βασικές αξίες.
Τα σχολεία και πανεπιστήμια, πρέπει να επανασχεδιάσουν τις μεθόδους τους ώστε οι νέοι που εκπαιδεύονται να μπορούν να μαθαίνουν διαρκώς, να ακούνε κριτικά και όχι επικριτικά και να αξιοποιούν ό,τι μαθαίνουν συνθετικά, μέσα από συλλογικές προσπάθειες και συνεργασίες. Ικανότητες όπως το να παράγουμε αποτέλεσμα σε ομάδες, να διαχειριζόμαστε σχέσεις, να αντιλαμβανόμαστε και να κατανοούμε πολιτισμικές διαφορές αποκτούν ολοένα και περισσότερο ζωτικό ρόλο για τη συνεργασία, την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα σε όλους τους κλάδους και πρέπει να αποτελέσουν θεμελιώδη πυλώνα κατά τη διαπαιδαγώγηση των επόμενων γενεών.
Την ίδια στιγμή όσο η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί δια βίου επιδίωξη, οι επιχειρήσεις οφείλουν να επανεξετάσουν τα εργαλεία και τις μεθόδους τους και να αναδιατάξουν τις επενδύσεις τους σε προγράμματα δια βίου μάθησης (τυπικής και μη τυπικής), ώστε να παραμένουν οι άνθρωποί τους ουσιαστικά, αφοσιωμένοι, πρόθυμοι και παρ’ όλα αυτά ανταγωνιστικοί επειδή θα θέλουν να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό.
Εξίσου σημαντικό είναι οι κυβερνήσεις να παίξουν τον ρόλο που τους αναλογεί, δημιουργώντας ένα υποστηρικτικό περιβάλλον στο οποίο όλοι όσοι ανήκουν στον ενεργό πληθυσμό θα μπορούν να κυνηγήσουν τα όνειρά τους και να απελευθερώσουν το δυναμικό τους. Η υποστήριξη της υγιούς επιχειρηματικότητας και ιδιαίτερα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων παραμένει σε διεθνές επίπεδο ένα από τα πλέον αναξιοποίητα εργαλεία για την απελευθέρωση της δημιουργικότητας και κατ’ επέκταση της δημιουργίας, ενίσχυσης και ανάπτυξης θέσεων εργασίας.
Είναι σαφές ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μία περίοδο ευκαιριών, νέων πεδίων δημιουργικότητας, αλλά και μίας ξεκάθαρης απειλής αύξησης της ανεργίας, εφόσον μείνουμε παθητικοί παρατηρητές των εξελίξεων. Η εργασία, η οικονομία, ο κόσμος ολόκληρος, εξελίσσεται και αν δεν μπορούμε να ηγηθούμε τότε το επόμενο καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να εξελισσόμαστε εμείς, με νέους θεσμούς, πολιτικές, εργαλεία και αντιλήψεις που προάγουν την αξιοπρεπή και δημιουργική απασχόληση, την επιχειρηματικότητα και την ανάπτυξη από κοινού με την κοινωνία.
*Η Βενετία Κουσία είναι Πρόεδρος της ManpowerGroup