Το 1963 ένα παράξενο κίτρινο υποβρύχιο με κυκλικό σχήμα εισήλθε στην Ερυθρά Θάλασσα για να πραγματοποιήσει έρευνες. Μέσα σε αυτό βρισκόταν ο Ζακ Ιβ Κουστό, ο διασημότερος μέχρι σήμερα ωκεανογράφος και θαλάσσιος εξερευνητής στον κόσμο.

Το υποβρύχιο αφού έκανε την έρευνα του δεν επέστρεψε στην επιφάνεια της θάλασσας αλλά στάθμευσε στο Continental Shelf Station Two, έναν υποθαλάσσιο σταθμό που λειτούργησε ως τόπος κατοικίας και πειραμάτων του Κουστό και της ομάδας του για ένα μήνα. «Είναι η πρώτη φορά που ένα υποθαλάσσιο σκάφος διαθέτει υποθαλάσσια βάση» είχε δηλώσει τότε ο γάλλος επιστήμονας που ήθελε με αυτό το εγχείρημα να αποδείξει ότι ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει κάτω από την θάλασσα για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Η υποθαλάσσια βάση είχε χρηματοδοτηθεί από την  πετροχημική βιομηχανία της Γαλλίας για λογαριασμό της οποίας γίνονταν οι συγκεκριμένες έρευνες. Δημιουργήθηκε μια ακόμη βελτιωμένη υποθαλάσσια βάση, η Continental Shelf  Station Three που εγκαταστάθηκε σε βάθη 110 μέτρων αλλά λίγο αργότερα η χρήση των δύο βάσεων εγκαταλείφθηκε. Ο  Κουστό άλλαξε κατεύθυνση εγκαταλείποντας τις έρευνες στους ωκεανούς για ανακάλυψη ενεργειακών πηγών και ξεκινώντας τις εξερευνήσεις των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και την προσπάθεια διάσωσης τους από την ανθρώπινη δραστηριότητα.

Αν και η ανθρωπότητα δημιούργησε λειτουργικούς σταθμούς διαμονής και εργασίας μακριά από την Γη δεν έδειξε ανάλογο ενδιαφέρον για την δημιουργία τέτοιων σταθμών μέσα στην θάλασσα. Δημιουργήθηκαν κάποιοι υποθαλάσσιοι σταθμοί χωρίς ιδιαίτερες δυνατότητες και χωρίς να υπάρχει πρόοδος σε αυτόν τον τομέα εδώ και πολλά έτη. Σήμερα σε ολόκληρο τον πλανήτη λειτουργεί μόλις ένας υποθαλάσσιος σταθμός που μάλιστα έχει ηλικία 34 ετών.

Όμως ο Φαμπιέν Κουστό θέλει να αλλάξει αυτή την κατάσταση. Ο εγγονός του Ζακ Ιβ έχει δημιουργήσει το Fabien Cousteau Ocean Learning Center, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που ασχολείται με την προστασία των ωκεανών, των παράκτιων περιοχών και οποιασδήποτε θαλάσσιας κατάστασης ή υποδομής το έχει ανάγκη. Ο οργανισμός αυτός κατασκευάζει τον μεγαλύτερο υποθαλάσσιο ερευνητικό σταθμό στον κόσμο.

Όπως αναφέρει σε δημοσίευμα του το περιοδικό Smithsonian ο σταθμός αυτός θα ονομαστεί «Πρωτέας» και η εγκατάσταση του θα γίνει σε βάθος 20 μέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας στο νησί Κουρασάο, στις νότιες περιοχές της Καραϊβικής Θάλασσας. «Βρισκόμαστε στην εκκίνηση νέων εξελίξεων στην εξερεύνηση των ωκεανών. Χάρις στην μοντέρνα τεχνολογία θα μπορέσουμε να φέρουμε στην δημοσιότητα την σημασία της εξερεύνησης των ωκεανών» αναφέρει ο Φαμπιέν Κουστό που έμαθε να κάνει καταδύσεις σε ηλικία μόλις τεσσάρων ετών και εξελίχθηκε σε ένα ικανό ωκεανογράφο και θαλάσσιο εξερευνητή που έχει λάβει εκπαίδευση διαβίωσης σε υποβρύχιες συνθήκες.

«Σε μια ερευνητική αποστολή όπου πρέπει να πραγματοποιούνται καταδύσεις οι οποίες ξεκινούν από την επιφάνεια της θάλασσας οι δύτες στην διάρκεια ενός 24ωρου δεν μπορούν για λόγους ασφαλείας να βρίσκονται κάτω από το νερό περισσότερες από δύο ώρες κατά μέσο όρο. Με τον Πρωτέα θα έχουμε έναν σταθμό μέσα στην θάλασσα που θα μας επιτρέψει να πραγματοποιούμε έρευνες και καταγραφή εικόνων για 10-12 ώρες ημερησίως» λέει ο Κουστό.

«Ο Πρωτέας θα αποτελέσει βήμα στην διάδοση του μηνύματος ότι πρέπει να προστατέψουμε τους ωκεανούς σαν να εξαρτάται η ζωή μας από αυτό. Η διαβίωση κάτω από το νερό θα μας επιτρέψει να γίνουμε μόνιμοι κάτοικοι και όχι απλοί επισκέπτες ενός κοραλλιογενούς υφάλου, εξέλιξη που είναι συναρπαστική» δηλώνει η Σίλβια Ερλ, ωκεανογράφος με ειδίκευση στην λειτουργία υποθαλάσσιων σταθμών.

Ο Φαμπιέν Κουστό έζησε το 2014 για 31 συνεχόμενες μέρες στο Aquarius Reef Base, τον τελευταίο εν λειτουργία υποθαλάσσιο σταθμό στον κόσμο που βρίσκεται στον πυθμένα ενός τεχνητού υφάλου στο νησιωτικό σύμπλεγμα Florida Keys, στα ανοιχτά της Φλόριντα. Εκεί βίωσε την έκθεση στα υψηλά επίπεδα υγρασίας, την έλλειψη φωτός, την έλλειψη φρέσκου φαγητού, την έλλειψη σωματικής άσκησης και βέβαια τις ακραίες συνθήκες απομόνωσης. Όπως υποστηρίζει, η παραμονή του εκεί του έδειξε όλα όσα πρέπει να διαθέτει ένα μοντέρνο και προηγμένο τεχνολογικά θαλάσσιο ερευνητικό κέντρο.

Ο σταθμός και οι έρευνες

Οι περίπου 70 θαλάσσιοι σταθμοί που έχουν κατασκευαστεί μέχρι σήμερα αποτελούνταν από εγκαταστάσεις συνήθως σε σχήμα αστερία με κυλίνδρους χωρισμένους σε μικρούς χώρους διαμονής και εργασίας. Ο σταθμός στην Φλόριντα είναι μόλις 37 τετρ. μέτρα ενώ ο Πρωτέας θα έχει κυκλικό σχήμα, δύο επίπεδα και συνολικό εμβαδόν 370 τετρ. μέτρων. Στο κέντρο του σταθμού θα είναι τοποθετημένο το σαλόνι όπου οι ερευνητές θα συγκεντρώνονται για να χαλαρώνουν και γύρω από το σαλόνι θα εκτείνονται οι χώροι διαμονής, τα εργαστήρια, οι χώροι υγιεινής αλλά και ένα ιατρείο.

Ο σταθμός θα διαθέτει μεγάλα παράθυρα ώστε να εισέρχεται σε αυτόν όσο το δυνατόν περισσότερο φυσικό φως. Ο εσωτερικός φωτισμός θα είναι σχεδιασμένος για την περίσταση ώστε να αναπληρώνεται η  απαραίτητη από τον οργανισμό πρόσληψη φωτός. Στην κάτω πλευρά του θα βρίσκεται η καταπακτή η οποία θα οδηγεί τους δύτες αρχικά σε έναν θάλαμο ελεγχόμενης πίεσης και από εκεί στην έξοδο για να πραγματοποιούν τις έρευνες τους. Αυτός κρίνεται ως ο πιο εύκολος και ασφαλής για την υγεία των δυτών τρόπος εξόδου και εισόδου τους στον σταθμό.

Η λειτουργία νέας γενιάς υποθαλάσσιων ερευνητικών σταθμών κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντική στην προσπάθεια εξερεύνησης των ωκεανών. Περισσότερο από το 80% των ωκεανών είναι ανεξερεύνητο και αχαρτογράφητο. Αλλά ακόμη και το υπόλοιπο ποσοστό δεν έχει εξερευνηθεί με τρόπο τέτοιο ώστε να αποκαλύπτονται πλήρως το τι κρύβεται εκεί, δεν υπάρχουν καταγραφές εικόνων υψηλής ανάλυσης για να γνωρίζουμε πολλές λεπτομέρειες ή να διακρίνουμε τι υπάρχει σε έναν πυθμένα. Αν υπάρχει εκεί κάποιο ναυάγιο, ένα βυθισμένο αεροπλάνο ή η κορυφή κάποιου υποθαλάσσιου ηφαιστείου.

Σύμφωνα με τον Φαμπιέν Κουστό, στους νέας γενιάς υποθαλάσσιους σταθμούς, εκτός από μελέτες και παρατηρήσεις της θαλάσσιας ζωής, θα μπορούν να γίνονται έρευνες για διαφόρους τομείς όπως αυτοί της βιοχημείας, των φαρμάκων και των κλιματικών αλλαγών.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News