Δύσκολα θα συναντήσει κάποιος δυσκολίες και πολλές διιστάμενες απόψεις ως προς το τι είναι ο δικομματισμός και πώς μπορεί να οριστεί. Πρόκειται για μία οργάνωση ενός πολιτικού συστήματος γύρω από δύο κόμματα, είτε με θεσμικές προδιαγραφές και δομές, είτε ως εκ των πραγματων και εκ των συνθηκών έκφρασης κοινωνικών δυνάμεων και αντανάκλασής τους στην πολιτική ζωή.

Εκεί όμως που θα συναντήσει κανείς χαοτικές διαφορές είναι στο πεδίο της εξέτασης και της αξιολόγησης του δικομματισμού. Είναι κάτι καλό ή κάτι κακό και γιατί;

Η πανευρωπαϊκή παρατήρηση της μεταπολεμικής περιόδου με ιστορική νηφαλιότητα, αναπόφευκτα καταλήγει σε μία διαπίστωση: ο δικομματισμός υπήρξε, αφενός, έκφραση μίας κοινωνικής αναγκαιότητας, αφετέρου μία καθοριστική παράμετρος σταθερότητας και προόδου. Σε εθνικό επίπεδο και, όπου κι αν εξεταστεί, συνετέλεσε στην επίτευξη εθνικών στόχων και στην συγκρότηση της σύγχρονης ευρωπαϊκής δημοκρατίας, με γνώμονα την πρόοδο και την ευημερία.

Δεν θα συμφωνήσουν όλοι σε αυτό.

Ειδικώς κατά την περίοδο της κρίσης, το σύστημα δαιμονοποιήθηκε και έγινε αντικείμενο πρόχειρης, μηδενιστικής και εν τέλει ανιστόρητης κριτικής από τις δυνάμεις του λαϊκισμού. Στην ελληνική περίπτωση, ο δικομματσμός ήταν για τους υστερόβουλους επικριτές του το σύστημα που χρεοκόπησε την χώρα. Τα έλεγαν αυτά επί σειρά ετών όσοι  απέδιδαν σε μεταφυσικές ή άλλες αιτίες το γεγονός ότι παρέμεναν εκτός συστήματος εξουσίας.

 Η μεταπολεμική ελληνική Ιστορία και κυρίως η μεταδικτατορική περίοδος είναι συνυφασμένη με την ανάπτυξη, εδραίωση, μετεξέλιξη και κρίση του δικομματισμού. Αρχής γενομένης από τις εκλογές του 1977 έως και το 2012, δύο κυρίαρχα κόμματα (ΝΔ και ΠαΣοΚ) κυριάρχησαν στην πολιτική ζωή με τα αθροιστικά ποσοστά τους να πλησιάζουν έως το 90% (στις εκλογές του 1985), αλλά και να υποχωρούν δραματικά στο 32% το 2012.

Τις διακυμάνσεις του φαινομένου, τις ερμηνείες του και τις αντιστοιχίσεις του με όλες τις κρίσιμες περιόδους για την χώρα, περιγράφει και αναλύει στο νέο του βιβλίο ο Γιάννης Πρετεντέρης. «Ο δικομματισμός στην Ελλάδα (1977-2012)»- Εκδόσεις Εστία, δεν είναι απλώς μία καταγραφή αριθμητικών και στατιστικών στοιχείων. Είναι την ίδια στιγμή και μία ευσύνοπτη  παρουσίαση της πολιτικής Ιστορίας της Ελλάδας από την Μεταπολίτευση έως και τις ημέρες μας.

Η γραφή υπερβαίνει την δημοσιογραφική τεχνική. Εισέρχεται στο πεδίο της ιστορικής ερμηνείας και ανάλυσης, καθώς δεν παρατίθενται απλώς προσωπικές εκτιμήσεις και απόψεις. Η τεκμηρίωση είναι εντυπωσιακή, η ανασκόπηση κρίσιμων περιόδων χαρακτηρίζεται από την ψυχραιμία και την νηφαλιότητα της χρονικής απόστασης, ενώ οι εξηγήσεις για τα όσα συμβαίνουν σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, δύσκολα μπορούν να αμφισβητηθούν.

Υπό αυτήν την έννοια, το βιβλίο είναι μία χρήσιμη υπενθύμιση και ένα έναυσμα σκέψης για τους παλαιότερους, κυρίως όμως μία απαραίτητη σύνοψη της τελευταίας περιόδου της ελληνικής πολιτικής Ιστορίας για τους νεότερους.

Η μελέτη δεν περιλαμβάνει τα αποτελέσματα των τελευταίων εθνικών εκλογών και την καταγραφή αυτού που πολλοί ήδη σπεύδουν να βαπτίσουν νέο δικομματισμό.

Περιλαμβάνει όμως τον έγκαιρο και εύστοχο προβληματισμό ως προς τα περαιτέρω. Αλλωστε, όπως σημειώνει ο συγγραφέας και διαπιστώνεται ήδη, μετά και την περίοδο της διακυβέρνησης της «Ακροαριστεροδεξιάς», «η μετάλλαξη μιας αντισυστημικής δύναμης σε συστημικό κόμμα δεν είναι ούτε εύκολη ούτε συνηθισμένη περίπτωση»…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News